El-Mütekebbir

El-Mütekebbir: Sonsuz Kudretin Sessiz Yüceliği.

El-Mütekebbir: Sonsuz Kudretin Sessiz Yüceliği.

“Allah büyüktür.”Bu cümleyi işitmiş olmanın sâde görünüşü, kulun diline kolay gelir. Fakat hakikatiyle anlamak isteyen için, bu sözün ardında bir dağ saklıdır. Çünkü “büyüklük”, insan için tehlikeli bir sıfatken, Allah için kullarına merhamet olan bir isimdir: El-Mütekebbir.

Kur’an’da sadece bir yerde geçer bu Esma:

“O, Allah’tır. Ondan başka ilâh yoktur. Mülkün sahibi, mukaddes olan, selam olan, güven veren, gözeten, Aziz, Cebbâr, Mütekebbir olan…” (Haşr, 23)

Bu âyetteki sıralama dikkat çeker: Tüm isimler “koruyucu ve kudret sahibi” mânâlar taşır. El-Mütekebbir, hepsinin zirvesidir. Çünkü sadece büyüklüğüyle değil, o büyüklüğüyle dahi kullara zulmetmeyişiyle yücedir.

El-Mütekebbir'in Lügavî ve Kur’ânî Kökeni

Kelime kökü “k-b-r” (kebîr = büyük) olan Mütekebbir, “kendi büyüklüğünü ilan eden” demektir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli bir ayrım vardır:

• İnsan kibirlenirse: Zulüm olur.

• Allah “Mütekebbir” ise: Adaletin ta kendisi olur.

Çünkü insanın büyüklüğü bir iddia, Allah’ın büyüklüğü bir hakikattir. Bu yüzden El-Mütekebbir, yalnızca Allah’a ait bir isimdir. Sûfîler bu noktada titiz davranır. “Kibrin zerresi bile insanda olursa, o kalpte Allah’tan iz kalmaz” derler.

Tasavvufî Yorumlar: Büyüklükten Yüksüzlük Doğar mı?

İbn Atâullah el-İskenderî şöyle der:

“Kibri bırakmadan Hakk’a varılmaz. Çünkü kalpte iki büyük olmaz: Ya sen, ya O.”

Bu söz, El-Mütekebbir isminin sırrını açar. Allah’ın büyüklüğü öylesine mutlak ve sonsuzdur ki, kul ancak küçülerek O’na yaklaşabilir. Bu, aşağılanmak değil; tevazu yoluyla yücelmektir. Nitekim Mevlânâ şöyle der:

“Kendini küçük bil ki, Hakk seni büyük saysın.”

Varlıkta El-Mütekebbir Tecellîsi

Güneş, kendini göstermeden ısıtır. Dağ, sessizdir ama varlığıyla baş eğdirir. Deniz, yüksek sesle konuşmaz; ama önünde herkes susar.

İşte El-Mütekebbir budur: Gösterişsiz bir yücelik,iddiasız bir azamet,sessizlikteki mutlak kudret.

İnsanın gözleriyle göremediği ama kalbiyle hissettiği her büyüklük, Mütekebbir isminin bir parıltısıdır.

Mütekebbir'in Kula Yansıması

El-Mütekebbir, yalnızca Allah’a ait bir yüceliktir. Ancak bu ismin bir yönüyle kulun hâline de yansıması mümkündür: Kibre karşı uyanıklık.

Sûfîler der ki:

“Kibir, kalpte Allah’a ait olan bir sıfatı gasp etmektir. ”Bu yüzden kibir, yalnızca ahlâksızlık değil, aynı zamanda bir hak gaspıdır.

Bu Esma'yı bilen,

• konuşmasında gösterişten uzaklaşır,

• susuşunda derinleşir,

• başarıda kendine değil, Hakk’a döner.

• 
  

Mütekebbir ve Nefis Terbiyesi

Nefs, yüceldikçe şımarır; ama kalp, Allah büyüktür deyince haddini öğrenir.

El-Mütekebbir ismi, nefsi susturan bir isimdir. Kendi büyüklüğünü ispat etmeye çalışan nefse her gün bu isimle hitap etmek, onu tevazuyla terbiye eder.

“Ey nefsim! Büyüklük ancak O’na aittir.Sen sadece bir damlasın; deryayı unutma…”

Bu yüzden bu ismin zikri nefis terbiyesi yolunda bir aynadır.

Mütekebbir Zikri ve Ruhsal Etkisi

“Yâ Mütekebbir” zikri, kişinin içindeki aşırı benlik duygusunu törpüler.Özellikle:

• Egoya yenilenlerde

• Haklıyken haksız olabilenlerde

• Kendi başarısını kutsayanlarda

• “Ben olmazsam olmaz” duygusuna kapılanlarda

…bu Esma bir dönüştürücü güç taşır.

Zikir esnasında kalpten şu niyet geçirilir:

“Allah’ım, büyüklük ancak Sana yakışır. Benim büyüklüğüm Senden saklandığım her anın kibriydi; Beni küçülterek Senin yüceliğine yaklaştır…”

---

Zikir Vakti ve Günlük Uygulama Önerisi:

– Sabah namazı sonrası: 33 defa “Yâ Mütekebbir” zikredilir. Niyet: Güne tevazu ile başlamak ve nefsin büyüklüğünü kırmak.

– İkindi vakti sonrası: 11 defa “Yâ Mütekebbir” zikredilir. Niyet: Gün içinde fark edilmeden ortaya çıkan kibirli hâlleri silmek.

– Yatsıdan sonra: 100 defa “Yâ Mütekebbir” zikredilir. Niyet: Günlük hâllerin muhasebesini yapmak ve kalbi Hakk’a yönlendirmek.

---

Dua

Allah’ım…

Senin büyüklüğün, benim benlik sanrılarımı yerle bir eder.

Sen El-Mütekebbir’sin…

Kudretin sınırsız, azametin sonsuz.

Ne benliğime büyüklük yaraşır, ne kalbime kibir sığar.

Beni senin yüceliğinle küçült.

Gölgenin altında sükûnete erdir.

Beni sana karşı haddini bilenlerden, insanlara karşı tevazu ile yürüyenlerden eyle.

Her kim bana karşı büyürse, kalbimi taşlaştırma…

Her kim alçalırsa, orada da senin kudretini göreyim.

Ey El-Mütekebbir…

Büyüklüğüyle kullarını ezmeyen, ama azametiyle her benliği terbiye eden…

Beni Senin büyüklüğünde yok eyle.

Âmin.

---

İbrahim (a.s.)’in Duası

Azim sahibi peygamberlerden biri olan Hz. İbrahim (a.s.); tanrı diye putlara tapan kavmini tevhide/Allah’ın bir tek ilâh olduğu inancına çağırmış, putperestlikle mücadele etmiştir. Bu mücadele sürecinde putperest hükümdar Nemrut tarafından ateşe atılmış, ancak ilâhî lütfa mazhar olmuş, ateş onu yakmamış, güllük gülüstanlık olmuştur. İşte bu ulu Peygamberin Kur’ân’da bize örnek olacak duaları zikredilmiştir. İbrahim Peygamberin beş ayrı duası şöyledir:

َر ِّب َه ْب ِل ُ ي ح ْك ًم َ ا وأَ ْل ِح ْق ِن ِ ي ب َّ الص ِ ال ِح َين

Okunuşu: “Rabbi! Heblî hukmevve elhıknî bissâlihîn.”

Anlamı: “Ey Rabbim! Bana hikmet ver ve beni sâlihler arasına dâhil et.” (Şu’arâ, 26/83)

َر ِّب َه ْب ِل ِ ي م َن َّ الص ِ ال ِح َين

“Rabbi! Heblî mines-sâlihîn.”

“Ey Rabbim! Bana sâlihlerden (bir oğul) ihsan et!” (Sâffât, 37/100)

َر ِّب ْ اج َع ْل ِن ُ ي م ِق َ يم َّ الص َلا ِة َو ِم ْن ُذ ِّر َّي ِت َ ي ر َّب َن َ ا و َت َق َّب ْل ُد َع َ اء

Okunuşu: “Rabbic’alnî mükîmes-salâti ve min zürriyyetî Rabbenâ ve tekabbel du’âe.”

Anlamı: “Ey Rabbim! Beni ve soyumdan gelecekleri namazını dosdoğru kılanlardan eyle! Ey Rabbimiz! Duamı kabul et!” (İbrahim, 14/40) 

Okunuşu: “Rabbene’ğfirlî veli-vâlideyye ve lilmü’- minîne yevme yegûmül-hısâb.”

Anlamı: “Ey Rabbimiz! Herkesin hesaba çekileceği günde beni, ana-babamı ve mü’minleri bağışla!” (İbrahim, 14/41)

İbrahim (a.s.), oğlu İsmail (a.s.) ile Kâbe’yi inşa edince şöyle dua etmişlerdir:

َل َك ِ َر َّب َن َ ا ت َق َّب ْل ِم َّنا إِ َّن َك أَ ْن َت َّ الس ِم ُ يع ْ ال َع ِل ُ يم َر َّب َن َ ا و ْ اج َع ْل َن ُ ا م ْس ِل َمْني َّن َك أَ ْن َت ِ َو ِم ْن ُذ ِّر َّي ِت َنا أُ َّم ًة ُم ْس ِل َم ًة َل َك َوأَ ِر َن َ ا م َن ِ اس َك َن َ ا و ُت ْب َع َل ْي َنا إ َّ الت َّو ُ اب َّ الر ِح ُ يم

Okunuşu: “Rabbenâ tekabbel minnâ inneke entessemî’ul-‘alîm. Rabbenâ vec’alnâ müslimeyni leke ve min zürriyyetinâ ümmetem müslimetelleke ve erinâ menâ- sikenâ ve tüb ‘aleynâ inneke entet-tevvâbürrahîm.”

Anlamı: “Ey Rabbimiz! Bizden kabul buyur, hiç şüphesiz Sen işitensin, bilensin. Ey bizim Rabbimiz! Hem bizim ikimizi yalnız senin için boyun eğen müslümanlar kıl, hem de soyumuzdan yalnız senin için boyun eğen müslüman bir ümmet meydana getir ve bize ibadetimizin yollarını göster, tövbemize rahmetle bakıver. Hiç şüphesiz tövbeleri kabul eden, çok merhametli olan ancak sensin.” (Bakara, 2/128)

İbrahim peygamberin dualarında Allah’tan şunlar istenmiştir:

- Hikmet, 

- Salihler arasında olma,

- Salih / Müslüman evlat,

- İbadetlerinin kabul edilmesi,

- Dualarının kabul edilmesi,

- Neslinin Müslüman olması,

- İman ve İslâm’da sebat,

- Tövbesinin kabul edilmesi,

- Affedilmesi.

İbrahim peygamber, kendisi için dua ettiği gibi, annebabası, nesli ve bütün mü’minler için de dua etmiş, kendisi gibi onların mü’min olmalarını, imanda sebat etmelerini ve ahirette bağışlanmalarını istemiştir. Bu dualar Kur’ân’da zikredilmek suretiyle biz mü’minlere yol gösterilmiş, nasıl dua edeceğimiz, duada neler isteyeceğimiz öğretilmiştir. 

---

El-Mütekebbir.